Maten voor gemeenten 2006

Abstract

Maten voor gemeenten 2006 brengt op landelijk niveau in beeld welke prestaties gemeenten leveren tegen welke kosten. De analyses hebben betrekking op de periode 1999-2004. Hiermee is voor de vierde maal een kwantitatief en integraal beeld geschetst van gemeenten als producent van diensten.

Het rapport laat zien dat de totale uitgaven van gemeenten in de betreffende periode na correctie voor inflatie stijgen met gemiddeld 0,8% per jaar. De groei wordt gedempt door een afvlakking in 2003 en een substantiële terugval in 2004. De laatste houdt deels verband met bezuinigingen en deels met de privatisering en financiële verzelfstandiging van enkele openbaarvervoerbedrijven. Na het piekjaar 2002, met een sterke groei van de uitgaven en de personeelssterkte, reageren gemeenten in 2003 en 2004 dus vertraagd op de conjuncturele terugslag in de marktsector die al in 2001 inzette.

In dezelfde periode trad een lichte teruggang op van de productie. Daarmee bleef de ontwikkeling van de prestaties van gemeenten ongeveer 0,9% per jaar achter bij de reële stijging van de uitgaven. Dit komt doordat de prijzen van collectieve diensten sneller stijgen dan die in de marktsector. Bij gemeenten is dit onder meer verklaarbaar door de loonontwikkeling en door een toename van de personeelsinzet, kapitaallasten, materiële uitgaven en uitbestedingen.

Als het afstoten van taken buiten beschouwing wordt gelaten, is er een groei van de productie opgetreden van 0,4% per jaar. Dit impliceert dat de gemeentelijke dienstverlening in de betrokken periode zelfs na deze correctie voor taakmutaties is achtergebleven bij de groei van de bevolking. Hoewel ook andere sectoren de weerslag van de conjuncturele teruggang hebben ondergaan, moet op iets langere termijn worden geconstateerd dat de uitgaven en de productie van de marktsector en van de publieke dienstverlening op terreinen als onderwijs en zorg sneller stijgen dan die van de gemeentelijke dienstverlening.