De openbare bibliotheek tien jaar van nu. De hoofdlijnen

Abstract

De openbare bibliotheek is de grootste culturele instelling van ons land met zo'n 4 miljoen leden en 130 miljoen uitleningen per jaar. Toch staat ze onder druk. De ledentallen en het aantal uitleningen dalen al jaren gestaag. De afgelopen zeven jaar hebben de openbare bibliotheken en de gemeentelijke, provinciale en landelijke overheden samengewerkt aan 'bibliotheekvernieuwing'. Van een organisatie gecentreerd rondom de uitleen van boeken is de bibliotheek aan het veranderen in een cultureel centrum dat op vijf gebieden actief is: kennis en informatie, ontwikkeling en educatie, kunst en cultuur, lezen en literatuur, ontmoeting en debat.

Ondertussen gingen en gaan de veranderingen in de samenleving en in de wereld van informatie en cultuur in hoog tempo door. In deze studie worden de relevante ontwikkelingen binnen en buiten de openbare-bibliotheekbranche op een rij gezet en met elkaar in verband gebracht. Het rapport schetst op basis daarvan twee mogelijke beelden van de maatschappelijke positie van de openbare bibliotheek over tien jaar. In het eerste beeld gaan trends in hetzelfde tempo door en verliest de bibliotheek geleidelijk draagvlak. Voor het tweede beeld is uitgegaan van een versnelling van de trends en zijn de bedreigingen groter. Daarop volgt een analyse van de tekortkomingen die in beide gevallen vanuit maatschappelijk oogpunt zouden kunnen ontstaan. Afsluitend worden handreikingen geboden voor wat de branche en de overheden kunnen doen om die tekortkomingen tegen te gaan. Centraal daarin staat de inhoudelijke vernieuwing van de dienstverlening.