Geloven binnen en buiten verband

Abstract

Volgens sommigen is de band met de godsdienstige traditie aan het losraken en lijdt ons land aan een collectief godsdienstig geheugenverlies. Volgens anderen wordt zo’n oordeel te veel ingegeven door een achterhaalde visie op religie: er bloeien allerlei alternatieve vormen van spiritualiteit en er ontwikkelt zich een nieuwe opvatting over religie. Dit rapport brengt beide in beeld: de veranderingen in de traditionele, kerkelijke religie en de populariteit van nieuwe spirituele waarden. Hebben de ontkerkelijking en afbrokkeling van het traditionele christelijke geloof zich verder doorgezet? Hechten Nederlanders nog aan religie, religieuze gebruiken en religieuze gemeenschappen? Vormen de kerken nog een factor van maatschappelijk belang? Betekent de ontkerkelijking ook dat religie aan het verdwijnen is uit de Nederlandse samenleving? Misschien wordt zij wel elders gevonden, ver buiten het kerkgebouw. En spelen generatieverschillen een rol. Mogelijk neemt ons land in deze opzichten een aparte positie in binnen Europa, binnen mondiale ontwikkelingen. Het zijn vragen en veronderstellingen waarover dit rapport meer duidelijkheid probeert te geven. Het levert meteen een update van de gegevens die in een voorgaand rapport – Zwevende gelovigen – werden gepresenteerd. Op basis van onderzoek dat tijdens een reeks van jaren is uitgevoerd, wordt de balans opgemaakt van religie en spiritualiteit in Nederland, van geloven binnen en buiten kerkelijk verband.