Voorzieningen in 3D

Abstract

Gemeenten bieden binnen het sociaal domein hulp vanuit de Jeugdwet, Participatiewet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). In de periode 2015-2019 is vooral een stijging te zien in het gebruik van voorzieningen binnen de Wmo en de Jeugdzorg, zo blijkt uit de publicatie ‘Voorzieningen in 3D’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Deze voorzieningen worden gebruikt door de kwetsbare groepen waarvoor ze bedoeld zijn. Tegelijkertijd zijn niet alle kwetsbare mensen in beeld bij gemeenten, terwijl zij soms wel hulp nodig hebben. Het SCP ziet ook groter aandeel van multi-gebruik huishoudens: de groep huishoudens waarbinnen meerdere problemen zich opstapelen en die daarom extra risico loopt. In de recente evaluatie ‘Sociaal domein op koers’ concludeerde het SCP dat na 5 jaar de doelstellingen van de decentralisaties nog niet zijn bereikten dat er nog geen sprake is van een transformatie (anders werken in het sociaal domein). Het huidige onderzoek onderstreept deze conclusie. Bij de start van de decentralisatie was er de aanname dat een tijdige inzet van lichte voorzieningen het gebruik van zware voorzieningen zou voorkomen. Er is echter geen sprake van een daling van het gebruik van zware voorzieningen. Het is daarom voor gemeenten belangrijk meer zicht te krijgen op het gebruik en niet-gebruik van voorzieningen en op de effectiviteit van de inzet van voorzieningen. Bovendien is het monitoren van het gebruik van voorzieningen bij de meest kwetsbaarste groep van belang om verdere escalatie van problemen te voorkomen, zeker gezien de effecten van corona op deze groepen.