De toekomst tegemoet

Abstract

De toekomst is niet onbeschreven, wel ongewis. Toch, of juist daarom, is een blik in de toekomst intrigerend. En met het oog op strategische beslissingen van burgers, bedrijven en overheden bovendien onontbeerlijk. In dit Sociaal en Cultureel Rapport verkennen we de toekomst van vijf domeinen van het dagelijks leven: leren, werken, zorgen, samenleven en consumeren. Hoe, wat en wanneer leren mensen in de toekomst? Hoe ziet werken er dan uit en hoe past dat in het leven? Wie ontvangen er waar en van wie welke zorg? In hoeverre is samenleven ook het overbruggen van afstanden tussen maatschappelijke groepen? En wat betekent een reductie van broeikasgasemissies voor verwarming, vervoer, vakantie en voeding? Die verkenningen culmineren in twee grote maatschappelijke uitdagingen richting 2050: hoe solidariteit en duurzaamheid vorm te geven. Meer dynamiek, meer maatwerk en meer eigen regie bieden meer individuele vrijheid (en meer eigen verantwoordelijkheid), maar kunnen ook leiden tot nieuwe ongelijkheden en achterblijvers. Dit roept vragen op naar de grondslag voor en vormen van solidariteit. De noodzaak het leven zo in te richten dat het past binnen de grenzen van onze planeet zal in menig domein van het dagelijks leven voelbaar zijn. De toekomst daagt de samenleving alvast uit om nu de vraagstukken van solidariteit en duurzaamheid te agenderen.