De dorpse doe-democratie

Abstract

Een actie voor een veilig fietspad of tegen de uitbreiding van een industriegebied. Een initiatief waarmee bewoners samen het zwembad proberen te behouden of het leven in het dorp willen verbeteren voor zelfstandig wonende ouderen. Het organiseren van een paasvuur en het voeren van gesprekken met de gemeente over een nieuwe kantine voor de voetbalvereniging. Het zijn manieren waarop dorpsbewoners zich inzetten voor de leefbaarheid van hun dorp en waarmee ze ook invloed uitoefenen op wat er in het dorp tot stand komt. Nu de overheid steeds meer overlaat aan burgers, wordt leefbaarheid ook steeds afhankelijker van de inzet van bewoners. Terwijl actieve bewoners hierin een hoofdrol spelen, blijven minder betrokken bewoners vaak buiten beeld. Toch is het ook relevant te weten hoe zij aankijken tegen deze ‘doe-democratie’. In deze publicatie onderscheiden we dorpsbewoners op basis van de binding die zij hebben met het dorp waar zij wonen. Van een deel van de bewoners speelt het leven zich grotendeels af binnen het dorp; een ander deel combineert het dorpsleven met een druk leven buiten het dorp. Weer anderen hebben weinig op met het dorpsleven, maar zijn wel sterk gehecht aan het omringende landschap. Van de zeven verschillende groepen bewoners die we onderscheiden, gaan we vervolgens na hoe zij aankijken tegen het dorp. Hoe ervaren zij de leefbaarheid? En wat vinden zij belangrijk voor een leefbaar dorp? Voor welke organisaties en doelen zetten zij zich in? En hoe kijken zij aan tegen de initiatieven van medebewoners, de dorpsraad en de gemeente? Voor dit onderzoek werd gebruikgemaakt van het databestand Sociaal Vitaal Platteland 2014, waarvoor ruim 7700 dorpsbewoners een enquête invulden. Het maakt deel uit van het programma De Sociale Staat van het Platteland; eerder verschenen hierin onder andere de publicaties De dorpenmonitor (2013), Dichtbij huis (2015) en Kleine gebaren (2016).