De leefwerelden van arm en rijk

Abstract

In het SCP-onderzoek ‘De leefwerelden van arm en rijk’ is gekeken hoe de leefwerelden van de 20 procent meest welvarende en de 20 procent minst welvarende Nederlanders in de leeftijd van 30 tot en met 59 jaar zich tussen 2011 en 2020 hebben ontwikkeld. Hoewel Nederland in vergelijking met andere landen niet erg gesegregeerd is, blijkt uit dit onderzoek dat leefwerelden in tien jaar tijd wel eenzijdiger zijn geworden. Zowel de armste als de rijkste inwoners van Nederland ontmoeten in hun buurt, op het schoolplein, bij familie en op hun werk vooral mensen die net als zij weinig of juist veel welvaart hebben. Vooral in en rond de Randstad en Eindhoven zijn de leefwerelden van rijke Nederlanders eenzijdig. Arme stedelingen hebben vaker een eenzijdige leefwereld dan arme mensen elders. Tussen 2011 en 2020 zagen arme mensen vooral de welvaart in hun buurt verder afnemen. Verder valt op dat in het oosten van Groningen, in de zuidelijke Randstad en in Zuid-Limburg de leefwereld van inwoners met de laagste welvaart vaak eenzijdig is. Deze toename van gescheiden leefwerelden is reden tot zorg, omdat dit namelijk gepaard gaat met ongelijke kansen en het staat sociale samenhang en begrip tussen mensen in de weg. In het onderwijssysteem en op de woning- en arbeidsmarkt liggen wel kansen om ervoor te zorgen dat arm en rijk elkaar (weer) meer ontmoeten. De hernieuwde aandacht voor het verbeteren van wijken biedt kansen om eenzijdige leefwerelden terug te dringen. Daarnaast kan een nieuwe kijk op hoe we arbeid hebben georganiseerd, ervoor zorgen dat leefwerelden van mensen elkaar raken.