Solidariteit over landsgrenzen heen tijdens de coronapandemie

Abstract

In politieke en maatschappelijke debatten over de rol van overheden en burgers in de samenleving speelt solidariteit een belangrijke rol. Recente internationale gebeurtenissen zoals de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne illustreren dat eens te meer. Tijdens de coronacrisis hielpen buren elkaar bijvoorbeeld door boodschappen voor elkaar te doen en bood de overheid financiële steun aan bedrijven. Solidariteit gaat over de verbinding en afhankelijkheden tussen (groepen) personen en kan daarmee bijdragen aan een betere samenleving. Daarom vindt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) het waardevol om te verkennen hoe Nederlanders over solidariteit denken en hoe dat zich verhoudt tot de rol die solidariteit bij beleidsvorming heeft. Daarbij staat telkens de vraag centraal: welke risico’s en lasten deel je, met wie en waarom? De komende tijd onderzoeken we de rol van solidariteit binnen diverse actuele beleidsthema’s. In deze eerste publicatie van het kennisdossier ‘Solidariteit onder Nederlanders’ richten we ons op solidariteit tijdens de wereldwijde uitbraak van het coronavirus. De coronapandemie en de maatregelen om het virus af te remmen hadden grote invloed op ieders leven, zowel in Nederland als wereldwijd. Tijdens de pandemie werd de internationale verwevenheid en afhankelijkheid meer zichtbaar. Specifiek zijn we in deze publicatie geïnteresseerd in de rol van solidariteit in het coronabeleid in Europa gericht op bescherming van de gezondheid of bestaanszekerheid van burgers. Solidariteit vormt een van de grondwaarden van het systeem van overheidsvoorzieningen voor burgers in Nederland en in de Europese Unie (EU). Op welke manier is daar tijdens de coronacrisis invulling aan gegeven? Met wie werden de risico’s en lasten (niet) gedeeld en waarom?