Rapportage minderheden 1999

Abstract

Sinds de jaren zestig is de samenstelling van de Nederlandse bevolking ingrijpend veranderd. De arbeidsmigranten die zich toen in ons land vestigden zijn de voorbode gebleken van een continue migratiebeweging waarvan het einde nog niet in zicht is. De integratie van deze immigranten verloopt stroef. Ons land is in de afgelopen dertig jaar een post-industriële samenleving geworden die aanzienlijke eisen aan de vaardigheden en het aanpassingsvermogen van haar leden stelt. Tegelijkertijd is Nederland ook in sociaal-cultureel opzicht ingrijpend gemoderniseerd. Secularisering en individualisering hebben om zich heen gegrepen en een collectieve emancipatie van de migranten volgens een verzuilingsmodel ligt niet meer voor de hand. Voor de vestiging van hun positie zijn de migranten hoofdzakelijk aangewezen op hun individuele aanpassingsmogelijkheden. Het merendeel van de eerste arbeidsmigranten was in dit opzicht onvoldoende toegerust.

De minderhedenbevolking heeft de afgelopen decennia een snelle groei doorgemaakt en vertoont een grotere diversiteit dan voorheen. Migranten komen tegenwoordig uit een menigte van herkomstlanden. Bij de ons inmiddels vertrouwde groepen van Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen is een tweede, hier geboren, generatie ontstaan die door haar deelname aan het Nederlandse onderwijs veel beter is voorbereid op de eisen van het bestaan alhier, maar die desondanks nog ver achterblijft bij de autochtoon Nederlandse leeftijdgenoten.

Het opleidingsniveau van oude en nieuwe migranten, hun positie op de arbeidsmarkt en de deelname van hun kinderen aan het onderwijs vormen de hoofdonderwerpen van de Rapportage minderheden 1999. Daartoe zijn belangrijke nieuwe bronnen aangeboord. De positie van de verschillende minderheidsgroepen is steeds vergeleken met die van de autochtone meerderheid. De vergelijkingen beslaan een reeks van jaren en zijn waar mogelijk verbijzonderd naar de verschillende generaties. Deze analyses worden gevolgd door een bespreking van het huidige minderhedenbeleid van de rijksoverheid. In het verlengde daarvan zijn ook aanbevelingen geformuleerd.

De Rapportage minderheden 1999 is de zevende in de reeks die in 1993 op verzoek van de minister van BZK is gestart.