Profijt van de overheid

Abstract

De hoogte van inkomens wordt voor een aanzienlijk deel bepaald door de overheid. Via sociale zekerheid en belastingen oefent zij haar invloed uit. De traditionele koopkrachtoverzichten zijn hiervan de weerspiegeling. Maar de invloed van de overheid reikt verder; zij is ook verantwoordelijk voor de veiligheid, het onderwijs, de gezondheidszorg, de huisvesting, de cultuureducatie en de mobiliteit van burgers. Hier is veel geld mee gemoeid; in 1999 werd een bedrag van 48 miljard euro aan deze overheidsdiensten besteed. Dit is nauwelijks minder dan het totale bedrag aan sociale uitkeringen. Burgers zien veel van hun belastinggeld terug wanneer zij gebruikmaken van de betrokken voorzieningen. In dit rapport wordt dit profijt van de overheid als inkomen aan huishoudens toegerekend. Het betreft uiteenlopende voorzieningen als huursubsidie, studiefinanciering, podiumkunsten, ziekenfondsverzekering, thuiszorg en kwijtschelding van gemeentelijke heffingen. De centrale vraagstelling is nu welke inkomens hiervan het meest profiteren en of deze overdrachten de inkomensverschillen verkleinen of vergroten.